• Archiwa Tagów opozycja
  • Bli­skie spo­tka­nie Księ­ży­ca z Jowi­szem

    Począw­szy od zmierz­chu 10 kwiet­nia aż do rana kolej­ne­go dnia będzie­my świad­ka­mi bar­dzo bli­skie­go złą­cze­nia Księ­ży­ca z Jowi­szem. Nasz sate­li­ta, któ­ry w tym cza­sie będzie w peł­ni, znaj­dzie się tyl­ko jeden sto­pień kąto­wy od naj­więk­szej pla­ne­ty Ukła­du Sło­necz­ne­go. To tyle, co dwie śred­ni­ce Srebr­ne­go Glo­bu.

    Zja­wi­sko będzie dosko­na­le widocz­ne gołym okiem. Jowisz jest zawsze bar­dzo jasnym obiek­tem na nie­bie. Tym razem sytu­acja będzie wręcz ide­al­na, ponie­waż pla­ne­ta jest w okre­sie opo­zy­cji, czy­li po prze­ciw­nej stro­nie Zie­mi, niż Słoń­ce. Ozna­cza to, że jest też naj­bli­żej naszej pla­ne­ty i świe­ci naj­ja­śniej.

    Koniunk­cję będzie moż­na obser­wo­wać przez całą noc, jed­nak pod­czas jej trwa­nia nastą­pią 3 naj­cie­kaw­sze momen­ty. Pierw­szy war­ty szcze­gól­nej uwa­gi to czas tuż po zacho­dzie Słoń­ca, gdy nie­bo zaczy­na ciem­nieć. Pół godzi­ny po tym, jak nasza gwiaz­da scho­wa się za hory­zont, zoba­czy­my nad wschod­nim hory­zon­tem Księ­życ i Jowi­sza na pięk­nym ciem­no-błę­kit­nym nie­bie. Dru­gi z cie­ka­wych momen­tów to czas naj­więk­sze­go zbli­że­nia się Księ­ży­ca do Jowi­sza. Nasz sate­li­ta będzie suk­ce­syw­nie zmniej­szał swój dystans do pla­ne­ty, a kul­mi­na­cyj­ny moment nastą­pi oko­ło godzi­ny 1 w nocy. Po tym cza­sie obiek­ty zaczną odda­lać się od sie­bie. Trze­ci z cie­ka­wych momen­tów złą­cze­nia będzie toż­sa­my z pierw­szym i wystą­pi nad ranem. W iden­tycz­nych warun­kach, tj. pół godzi­ny przed wscho­dem Słoń­ca, ujrzy­my pięk­ny widok obu obiek­tów na gra­na­to­wym tle nie­ba. Tym razem nad zachod­nim hory­zon­tem i w nie­co zmie­nio­nej już ruchem obu ciał nie­bie­skich kon­fi­gu­ra­cji wobec sie­bie.

    Przy tak bli­skiej koniunk­cji war­to spoj­rzeć na oba obiek­ty przez lor­net­kę lub mniej­szy tele­skop. Przy uży­ciu małych powięk­szeń zoba­czy­my Księ­życ i Jowi­sza naraz w polu widze­nia! Co wię­cej, z pew­no­ścią dostrze­że­my też 4 księ­ży­ce gali­le­uszo­we, któ­re krą­żą wokół pla­ne­ty! Musi­my koniecz­nie zadbać o sta­bi­li­za­cję opty­ki. Szcze­gól­nie patrząc przez lor­net­kę, oprzyj­my ją o coś, lub wes­przyj­my łok­cie o sta­bil­ny obiekt. Robiąc zdję­cie, może­my uwiecz­nić wszyst­kie cia­ła nie­bie­skie naraz. Eks­pe­ry­men­tu­je­my z czu­ło­ścią ISO i cza­sem naświe­tla­nia tak, aby na foto­gra­fii dobrze naświe­tlił się Jowisz. Księ­życ będzie na takich usta­wie­niach prze­świe­tlo­ny ze wzglę­du na spo­rą róż­ni­cę w jasno­ści obiek­tów, lecz w ten spo­sób zła­pie­my” je oba w kadrze. Uży­wa­jąc obiek­ty­wu o dłu­gich ogni­sko­wych może­my rów­nież uwiecz­nić księ­ży­ce jowi­szo­we w kadrze razem z pla­ne­tą i naszym Księ­ży­cem 🙂

    Poni­żej znaj­du­je się gra­fi­ka pre­zen­tu­ją­ca zja­wi­sko w pro­gra­mie Stel­la­rium (klik­nij, by powięk­szyć).

    Uda­nych obser­wa­cji!

    Facebooktwittermailby feather
  • Opo­zy­cja Mar­sa

    Wysłany dnia: przez Mariusz Grabowski

    Dokład­nie o 13:00 pol­skie­go cza­su, 22 maja 2016 Mars znaj­dzie się w opo­zy­cji. Od kil­ku tygo­dni pla­ne­ta jaśnie­je i jest bar­dzo łatwa w zna­le­zie­niu. Tak bli­sko Zie­mi i tak jasny Mars nie był od ponad 10 lat. W Ukła­dzie Sło­necz­nym opo­zy­cja jest to moment, w któ­rym cia­ło nie­bie­skie poru­sza­ją­ce się po orbi­cie wokół Słoń­ca dal­szej, niż ziem­ska, znaj­dzie się dokład­nie po prze­ciw­nej stro­nie w prze­strze­ni, niż nasza gwiaz­da.

    Inny­mi sło­wy — wspo­mnia­ne­go dnia Słoń­ce, Zie­mia i Mars uło­żą się w uprosz­cze­niu w jed­nej linii. Z naszej per­spek­ty­wy ozna­cza to, że w momen­cie, gdy Słoń­ce zaj­dzie za hory­zont, Mars wzej­dzie nad hory­zont po prze­ciw­nej stro­nie. W obec­nym ukła­dzie zachód Słoń­ca nastę­pu­je nad pół­noc­no-zachod­nią linią wid­no­krę­gu, czy­li Mars poja­wi się nad jego połu­dnio­wo-wschod­nią czę­ścią. Nie jest to jed­nak moment naj­cie­kaw­szy. Zale­ży nam bowiem na wygod­nych obser­wa­cjach, czy­li cza­sie, gdy pla­ne­ta będzie moż­li­wie wyso­ko na nie­bie. Opo­zy­cja ma to do sie­bie, że moment tzw. góro­wa­nia obiek­tu w opo­zy­cji (gdy cia­ło nie­bie­skie jest naj­wy­żej nad połu­dnio­wym hory­zon­tem) nastę­pu­je w oko­li­cach pół­no­cy (gdy Słoń­ce jest naj­ni­żej pod pół­noc­nym hory­zon­tem). Zatem Mar­sa z łatwo­ścią odnaj­dzie­my jako czer­wo­na­wy, bar­dzo jasny punkt, patrząc na połu­dnie w cza­sie nie­od­le­głym od godzi­ny 00:00.

    Dla obser­wa­to­rów nie­uzbro­jo­nym okiem lub uży­wa­ją­cych lor­ne­tek, Mars będzie po pro­stu jasnym czer­wo­nym punk­tem. Posia­da­jąc tele­skop lub moż­li­wość odwie­dze­nia obser­wa­to­rium, zoba­czy­my już pod­sta­wo­we szcze­gó­ły powierzch­ni pla­ne­ty, dzię­ki jej bli­sko­ści w tych dniach.

    W pobli­żu Mar­sa znaj­du­je się też Saturn, któ­ry już kil­ka­na­ście dni póź­niej rów­nież znaj­dzie się w opo­zy­cji. Pod pla­ne­ta­mi świe­ci czer­wo­na­wy Anta­res, two­rząc z nimi nie­mal rów­no­bocz­ny trój­kąt.

    W nocy z 21 na 22 maja do tej trój­ki dołą­czy Księ­życ w peł­ni, co pozwo­li nawet jesz­cze łatwiej zlo­ka­li­zo­wać Mar­sa. Gra­fi­ka poglą­do­wa z ukła­dem ciał tej nocy przed­sta­wio­na jest poni­żej.

    Mars przez kolej­ne dni po opo­zy­cji jesz­cze bar­dziej będzie zbli­żał się do Zie­mi i osią­gnie mini­mal­ną odle­głość od nas w dniu 31 maja. Wynie­sie ona ok. 75 mln km. Wte­dy też będzie naj­ja­śniej­szy. Kolej­ne bli­skie spo­tka­nie Zie­mi i Mar­sa nastą­pi w 2018 roku i będzie to tzw. Wiel­ka Opo­zy­cja Mar­sa, gdy Czer­wo­na Pla­ne­ta minie się z naszą w odle­gło­ści 55 mln km.

    Mars w opozycji, 22.05.2016, godz 01:00 (źr. Stellarium)
    Mars w opo­zy­cji, 22.05.2016, godz 01:00 (źr. Stel­la­rium)
    Facebooktwittermailby feather
  • Opo­zy­cja Jowi­sza

    Wysłany dnia: przez Mariusz Grabowski

    W pią­tek 6 lute­go 2015 wystą­pi tzw. opo­zy­cja Jowi­sza. Jest to taka kon­fi­gu­ra­cja ciał nie­bie­skich, gdzie obser­wa­tor widzi obiekt w opo­zy­cji dokład­nie po prze­ciw­nej stro­nie Słoń­ca. Jowisz zatem wzej­dzie tego dnia dokład­nie w momen­cie zacho­du Słoń­ca i zaj­dzie dokład­nie w momen­cie wscho­du naszej gwiaz­dy następ­ne­go dnia. Ozna­cza to rów­nież, że naj­więk­sza pla­ne­ta w naszym ukła­dzie znaj­dzie się dokład­nie nad połu­dnio­wym hory­zon­tem i naj­wy­żej na nie­bie w momen­cie, gdy Słoń­ce będzie na pół­no­cy (o pół­no­cy oczy­wi­ście).

    Jowisz świe­ci jasnym bla­skiem i jest dosko­na­le widocz­ny gołym okiem. Po zapad­nię­ciu zmro­ku znaj­du­je się na połu­dnio­wym wscho­dzie, by o pół­no­cy świe­cić wyso­ko na połu­dniu i w dru­giej poło­wie nocy prze­su­nąć się nad połu­dnio­wo-zachod­ni hory­zont. To naj­ja­śniej­szy obiekt na nie­bie, nie licząc Księ­ży­ca i Wenus, któ­ra aktu­al­nie znaj­du­je się na zacho­dzie nie­dłu­go po zmro­ku. Opo­zy­cja pla­ne­ty to tak­że mniej­sza niż zwy­kle odle­głość dzie­lą­cą ją od Zie­mi, stąd obser­wa­cje sprzę­tem optycz­nym uka­zu­ją wię­cej szcze­gó­łów obiek­tu. Wystar­czy jed­nak już nie­wiel­ka sta­bil­nie umo­co­wa­na lor­net­ka, by dostrzec 4 naj­więk­sze tzw. gali­le­uszo­we księ­ży­ce Jowi­sza.

    Facebooktwittermailby feather
  • Opo­zy­cja Satur­na

    Wysłany dnia: przez Mariusz Grabowski

    Nie­co ponad mie­siąc po opo­zy­cji Mar­sa, doj­dzie do opo­zy­cji Satur­na. Jest to układ w prze­strze­ni, w któ­rym Słoń­ce, Zie­mia i trze­ci obiekt znaj­du­ją się w jed­nej linii w poda­nej kolej­no­ści. W opo­zy­cji mogą zna­leźć się wszyst­kie pla­ne­ty okrą­ża­ją­ce Słoń­ce dalej, niż Zie­mia. Tym razem będzie to Saturn. Zja­wi­sko nastą­pi o godzi­nie 18:27 10 maja, lecz wte­dy pla­ne­ta nie będzie jesz­cze widocz­na. Saturn wzej­dzie nad hory­zont i sta­nie się widocz­ny po zmierz­chu, czy­li oko­ło godzi­ny 20:45. Będzie go moż­na obser­wo­wać do świ­tu, oko­ło godzi­ny 4:30. Obiekt w okre­sie opo­zy­cji osią­ga naj­więk­szą jasność. Saturn będzie świe­cił tej nocy z jasno­ścią 0.27 mag. Posia­da­jąc lor­net­kę o powięk­sze­niu co naj­mniej 20x lub sil­niej­szy przy­rząd optycz­ny, wyko­rzy­staj­my oka­zję dobrych warun­ków obser­wa­cyj­nych i poku­śmy się o dostrze­że­nie pier­ście­ni tej pięk­nej pla­ne­ty.

    Poniż­sza map­ka uka­zu­je Satur­na oko­ło pół­no­cy i pozwa­la go zlo­ka­li­zo­wać w odnie­sie­niu do innych jasnych obiek­tów na nie­bie.

    Saturn w opozycji, 10.05.2014 godz. 23:50Saturn w opo­zy­cji, 10.05.2014 godz. 23:45

    Facebooktwittermailby feather
  • Opo­zy­cja Mar­sa

    8 kwiet­nia 2014 roku o godzi­nie 21:03 Mars znaj­dzie się w tzw. opo­zy­cji. Jest to układ w prze­strze­ni, w któ­rym Słoń­ce, Zie­mia i trze­ci obiekt znaj­du­ją się w jed­nej linii w poda­nej kolej­no­ści. W opo­zy­cji mogą zna­leźć się wszyst­kie pla­ne­ty okrą­ża­ją­ce Słoń­ce dalej, niż Zie­mia. Jed­ną z tych pla­net jest wła­śnie Mars. Czer­wo­na Pla­ne­ta wzej­dzie oko­ło godzi­ny 20:00 i będzie widocz­na przez całą noc, do godzi­ny 6:00. Opo­zy­cja ma jesz­cze jed­ną cechę — obiekt w niej się znaj­du­ją­cy osią­ga naj­wyż­szą wyso­kość na nie­bie, nad połu­dnio­wym hory­zon­tem (tzw. góro­wa­nie) dokład­nie o pół­no­cy. Wypa­truj­my zatem Mar­sa jasno świe­cą­ce­go czer­wo­na­wym kolo­rem w dowol­nym momen­cie nocy. Poniż­sza map­ka uka­zu­je pozy­cję pla­ne­ty ok. godzi­ny 22:00. Zoba­czy­my tam tak­że pod­po­wiedź — Mars znaj­du­je się bli­sko jasnej gwiaz­dy — Spi­ki, któ­ra pomo­że nam w loka­li­za­cji pla­ne­ty. War­to tej nocy popa­trzeć w nie­bo. W opo­zy­cji obiekt jest naj­ja­śniej­szy. Czer­wo­na Pla­ne­ta osią­gnie jasność ‑1.26 mag. Na tak jasne­go Mar­sa kolej­ny raz przyj­dzie nam pocze­kać do 2016 roku.

    Mars w opozycji, 08.04.2014 godz. 22:00

    Mars w opo­zy­cji, 8.04.2014 godz. 22:00 (Źr.: Stel­la­rium)

    Facebooktwittermailby feather