W Święto Niepodległości 11 listopada 2019 dojdzie do rzadkiego zjawiska astronomicznego na dziennym niebie. Przez tarczę słoneczną przedefiluje Merkury — pierwsza i najmniejsza planeta Układu Słonecznego.
Uwaga! Obserwacje Słońca są niebezpieczne i przeprowadzane w nieodpowiedni sposób grożą uszkodzeniem lub nawet utratą wzroku! Zapoznaj się z zasadami bezpieczeństwa pod niniejszym linkiem: http://niebozaoknem.pl/poradniki/obserwacje-plam-na-sloncu/
Do zjawisk tego typu dochodzi bardzo rzadko, bo raz na kilka-kilkanaście lat. Z racji faktu, że bliżej Słońca orbitują tylko Merkury i Wenus, jedynie te 2 planety mogą przechodzić na tle tarczy naszej gwiazdy. Niestety tranzytu Wenus za naszego życia już nie zobaczymy, natomiast mniej spektakularne tranzyty Merkurego będą się zdarzały w tym stuleciu wiele razy. Warto jednak zobaczyć ten najbliższy, ponieważ na następny przyjdzie nam czekać do 2032 roku.
Merkury — malutki, skalisty świat obiegający Słońce 3 razy bliżej, niż Ziemia zetknie się z tarczą naszej gwiazdy o 13:35 polskiego czasu. Pojawi się na lewej jej krawędzi. Kilka minut później cała tarczka planety będzie już widoczna na tarczy Słońca. Zjawisko potrwa do 19:07, zatem z Polski zobaczymy jedynie początek tranzytu. Jego kulminacja, gdy Merkury znajdzie się na środku tarczy słonecznej, nastąpi o 16:20, czego z naszego kraju również nie zobaczymy. Słońce zajdzie bowiem tuż po 16. Najdłużej tranzyt będą mogły obserwować osoby znajdujące się w zachodnich częściach Polski.
Obserwacje tego zjawiska nie są łatwe. Z racji samej natury obserwacji Słońca oraz z powodu małych rozmiarów tarczy Merkurego, do zarejestrowania tranzytu będzie potrzebny sprzęt powiększający. Bez filtrów obejdzie się w przypadku tzw. projekcji okularowej. Będą one jednak potrzebne do obserwacji wizualnych bezpośrednio przez lornetkę lub teleskop oraz do fotografowania zjawiska. Porady, jak przygotować się do patrzenia w Słońce znajdują się w poradniku podlinkowanym na początku artykułu. Polecam zorientować się, czy w okolicy odbywają się zorganizowane pokazy tranzytu w miejscach takich jak obserwatoria, planetaria lub centra miast. Bardzo często lokalne koła lub instytucje oferują darmowe obserwacje ciekawych zjawisk i tak na pewno będzie w tym przypadku.
W Krakowie będzie można zobaczyć tranzyt Merkurego w Collegium Śniadeckiego w Ogrodzie Botanicznym UJ przy ulicy Kopernika 27. Dla gości dostępny będzie sprzęt do obserwacji. Organizatorem wydarzenia jest PTMA Kraków. Ja natomiast z tamtego właśnie miejsca przeprowadzę transmisję na żywo zjawiska na YouTube. Link do streamu pojawi się na fan page Amatorzy Nocnego Nieba na Facebooku.
by